Aybalam Sayı 15

ÇARLIK RUSYASI’NIN YAHUDİ POLİTİKASI
Aynı yılın Noelinde Varşova Kutsal Haç Kilisesinde yangın çıktığı şeklinde uyduruk bir
haber yayılarak çıkarılan izdihamda yirmi dokuz kişi hayatını kaybetti. Ardından bu duyurunun
panik yaratarak insanları soyma niyetiyle yapıldığı suçlamaları uyduruldu ve kilisede iki Yahudi
yankesicinin suçüstü yakalandığı bildirildi.
Tarihçiler, olayların Rus yetkilileri tarafından kışkırtıldığını, Rus güvenlik güçlerinin
Yahudiler ile Polonyalılar arasında kargaşa çıkarmaya çalıştığını ve bu tür katliamların suikastlar
sonrasında İmparatorluk’ta yaygınlaştığını savunuyorlar.
Toplanan kalabalık Kutsal Haç Kilisesine bitişik sokaklardaki Yahudi iş yerlerine,
mağazalara, konutlara saldırmaya başladı. Kargaşada iki kişi öldü, yirmi dört kişi yaralandı. Bin
civarında Yahudi aile, maddi yıkıma uğradı. Aralarından birçoğu Amerika’ya göç etmek zorunda
kaldı. Polonya ile Rusya arasında Yahudi ilişkileri konusunda gerilim arttı.
Kiev’deki saldırıların tetikleyicisi, 1 Mart 1881’de Çar 2. Alexandr’a karşı düzenlenen
suikastın sorumlularının Rusya Yahudileri olduğu düşüncesiydi. Güney Rusya İşçileri Sendikası
bir kitapçık bastırıp dağıtarak şiddetin elden geldiğince yayılmasını ve devam etmesini teşvik
etmişti.
Bu iddiaların tersini savunanlar da var. Yahudilerin rakibi Rus iş insanlarının katılımı ve
demir yolu işçilerinin desteğinin olayları büyüttüğü ileri sürülüyor. İddia sahiplerine göre
suikastı düzenleyenler, dindarlıkla ilgisi olmayan kişilerdi. Sonuçta binlerce Yahudi evi yıkılmış;
binlerce aile muhtaç duruma düşmüş; 166 kasabada çok sayıda erkek, kadın, çocuk sakat
kalmıştı.
Daha 1821, 1859, 1881, 1886 ve 1905’te Odesa’da Yahudilere karşı bir dizi katliam
düzenlenmiştir. 26 Nisan 1881’de Kiev’de başlayan ve çevresindeki köylerle sınırlı kalan şiddet,
kışa kadar devam etti; ardından Padolya, Volhinya, Çernigov, Yekaterinoslav ve diğer
vilayetler dâhil olmak üzere Ukrayna topraklarına yayıldı. Çar yönetimi hiçbir önlem almadı